PRZYCZYNEK DO FILOZOFII ABSURDU

20191202_205634

Gdyby ktoś był zainteresowany bardziej naukowym dyskursem dotyczącym relacji literatura – filozofia, zapraszam do lektury tego zbioru. Właśnie do mnie przyszedł – dystrybucja papierowa jest raczej skromna, ale można czytać online.
W środku m.in. mój artykuł, w którym zarysowuję problematykę swojego doktoratu. Piszę o Camusie, Kafce i Dostojewskim w kontekście filozofii absurdu.

Można ten post potraktować także jako próbę wytłumaczenia się: tym się zajmuję, kiedy nie piszę recenzji. Najlepsze jest jednak to, że ciągle siedzę w książkach.
Poniżej streszczenie mojego artykułu.

***

Przyczynek do filozofii absurdu. Absurd jako kategoria egzystencjalna w myśli A. Camusa, F. Kafki i F. Dostojewskiego

Absurd stanowi kluczowy termin dla filozofii absurdu – obszaru myśli humanistycznej sytuującego się na styku filozofii i literatury, który, mimo iż obecny jest w dyskursie przynajmniej od połowy XX wieku, nie doczekał się systematycznego opracowania. Podobnie jak filozofia absurdu, absurd jest kategorią interdyscyplinarną. Chcąc metodologicznie wyodrębnić tę dziedzinę, należy przyjrzeć się kategorii absurdu, czemu poświęcony został niniejszy artykuł.

Celem tekstu jest przedstawienie możliwych sposobów rozumienia absurdu ze szczególnym uwzględnieniem absurdu jako kategorii egzystencjalnej, czyli metafizyczno-kulturowej (absurd ontologiczny). Jeśli chodzi o strukturę pracy, na wstępie, z uwagi na polisemiczność pojęcia absurd (zwłaszcza w języku polskim) przedstawię możliwe sposobów jego rozumienia. W dalszej części scharakteryzuję absurd epistemologiczny (ujęcie logiczno-językowe), wcześniejszy wobec absurdu ontologicznego, który to stanowi właściwy przedmiot niniejszej pracy. Końcową część stanowi podsumowanie – rekapitulację wyłożonych treści oraz uzasadnienie metodologicznego wyodrębnienia filozofii absurdu jako filozoficzno-literackiego kierunku stanowiącego istotny obszar myśli humanistycznej.

Niniejsza praca stanowi podsumowanie interdyscyplinarnych badań z zakresu filozofii, literaturoznawstwa oraz filologii. Jest efektem analiz czołowych absurdystów: Alberta Camusa, Franza Kafki i Fiodora Dostojewskiego. Możliwie precyzyjne zdefiniowanie absurdu jako kategorii egzystencjalnej pozwala
nakreślić obszar refleksji, w której samoświadoma jednostka doznaje absurdu. Poczucie absurdu to doświadczenie wybitnie osobiste i uniwersalne równocześnie, rodzi się z obcości świata i uniemożliwia funkcjonowanie w nim na dotychczasowych warunkach. Istotnymi problemami są: samobójstwo oraz kwestia (nie)istnienia Boga. Absurd dowodzi irracjonalności natury ludzkiej, mimo że nie deprecjonuje rozumu jako takiego, i nie jest stanem finalnie pożądanym.

Dogłębne zrozumienie tej kategorii filozoficznej pozwala na pełniejsze odczytanie kondycji ludzkiej w XX i XXI wieku.